Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015

Παραδοσιακές Ενδυμασίες της Κύπρου


 Γράφει ο νόστος
 Έχω δημιουργήσει σελίδα στο facebook αφιερωμένη αποκλειστικά στις αυθεντικές παραδοσιακές ενδυμασίες της Κύπρου οι οποίες έχουν χαθεί και ξεχαστεί από καιρό. Αυτό που διακρίνει τις αυθεντικές ενδυμασίες της Κύπρου είναι η καλαισθησία, ο τέλειος συνδυασμός των χρωμάτων, και η αρχοντιά. Στην Κύπρο διακρίνουμε στην γυναικεία ενδυμασία τρεις βασικούς τύπους φορεσιών, τη «σαγιά», την «τύπου Αμαλίας» αστική  ή «Λευκωσιάτικη» φορεσιά, και το «φουστάνι». Η σαγιά είναι η πιο αρχέγονη γυναικεία ενδυμασία της Κύπρου. Μέχρι το πρώτο μισό του 19ού αιώνα η σαγιά φοριόταν εξίσου και στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές του νησιού. Από το δεύτερο μισό του 19ού αιώνα και μετά στη Λευκωσία και στις άλλες πόλεις η σαγιά αντικαταστάθηκε με τη στολή  «τύπου Αμαλίας». Ο τύπος αυτός ενδυμασίας διαδόθηκε εκτεταμένα και στους αγροτικούς οικισμούς της Κύπρου. Η σαγιά κατάφερε να επιζήσει με τοπικές παραλλαγές στα δυο απομονωμένα άκρα του νησιού, την Καρπασία και την Πάφο, μέχρι και τις αρχές του εικοστού αιώνα. Το φουστάνι εμφανίστηκε στην Κύπρο κατά τα τέλη του 19ού αιώνα, και είχε ευρύτατη διάδοση, τόσο στις ορεινές, όσο και στις πεδινές περιοχές του νησιού. Το φουστάνι γρήγορα αντικατέστησε τις παλαιότερες γυναικείες φορεσιές του νησιού, και φορέθηκε μέχρι το μέσα του 20ού αιώνα.
 Στην ανδρική φορεσιά της Κύπρου δεν υπάρχει ευδιάκριτος διαχωρισμός από περιοχή σε περιοχή. Το βασικό τμήμα της φορεσιάς είναι η βράκα και το πανωκόρμι, το γιλέκο (χωρίς μανίκια) και το ζιμπούνι (με μανίκια). Παρά τη φαινομενική ωστόσο ομοιομορφία υπάρχουν οι τοπικές διαφορές τόσο στο μέγεθος της βράκας (στη Πάφο και στις ορεινές περιοχές η βράκα είναι πιο κοντή και πιο στενή, χωρίς το μακρύ κάβαλλο) όσο και στο χρώμα του υφάσματος με το οποίο ήταν κατασκευασμένο το πανωκόρμι. Τα διακριτικά αυτά στοιχεία ήταν άλλωστε ενδεικτικά, στους ντόπιους, της προέλευσης αυτού που τα φορούσε.Σήμερα, τα κυπριακά λαογραφικά χορευτικά συγκροτήματα (με μία ή δύο εξαιρέσεις) αντί να διατηρούν και να προωθούν αυτές τις πανέμορφες ενδυμασίες από διάφορα μέρη της Κύπρου, τους έχουν γυρίσει την πλάτη. Τη θέση τους δυστυχώς έχουν πάρει κακόγουστες και φτηνιάρικες φολκλορικές αντιγραφές  του φουστανιού και της καρπασίτικης σαγιάς, οι οποίες ενδυμασίες είναι όλες Made in China. Ακόμη και ο γυναικείος κεφαλόδεσμος, το γνωστό «τσεμπέρι» που είναι τόσο απαραίτητο για τη παραδοσιακή ενδυμασία της Κύπριας γυναίκας, είναι σήμερα και αυτός Made in China. Οι ανδρικές ενδυμασίες έχουν επίσης αλλοιωθεί. Οι βράκες που ήταν καμωμένες με βαμβακερό δίμιτο ύφασμα, σήμερα ράβονται από συνθετικό ύφασμα και αυτό Μade in China. Οι  μεταξωτές και μάλλινες «ζώστρες», τα γνωστά σε όλους «ζωνάρια» έχουν εξαφανιστεί εδώ και χρόνια, ως επίσης και οι χρωματιστοί ανδρικοί κεφαλόδεσμοι, τα ζιμπούνια, τα παραδοσιακά πουκάμισα, τα σώβρακα, οι μακριές κάλτσες, και οι ψηλές ποδίνες. Στις μέρες μας το όμορφο βελούδινο ανδρικό εορταστικό/γαμπρικό γιλέκο με το χειροποίητο κέντημα έχει εξαφανιστεί όπως και η γυναικεία σάρκα. Οι ποδίνες είναι κακοφτιαγμένες, χαμηλές και φαρδιές και είναι φτηνές αντιγραφές της αυθεντικής κυπριακής ποδίνας. Σε όλα όσα μας παρουσιάζουν ως κυπριακές παραδοσιακές ενδυμασίες βλέπουμε φτηνιάρικες αντιγραφές συνήθως Made in China, χωρίς ομορφιά και χάρη. Αυτά μας δείχνουν και αυτά μάθαμε να νομίζουμε ότι είναι οι παραδοσιακές ενδυμασίες της Κύπρου. Φτωχές, άχαρες, και ομοιόμορφες. Η πραγματικότητα όμως μας εκπλήσσει ευχάριστα.
Ο στόχος  αυτής της σελίδας στο facebook που είναι και η μοναδική στο είδος της, είναι να γνωρίσουμε τις πραγματικές ενδυμασίες της Κύπρου, τις αυθεντικές. Τις ενδυμασίες που φορούσαν στη πραγματικότητα οι πρόγονοί μας, και όχι αυτές που νομίζουμε σήμερα ότι φορούσαν. Να γνωρίσουμε την ομορφιά τους, τη χάρη τους, την καλαισθησία τους. Ενδυμασίες που μας κάνουν να νιώθουμε περήφανοι να της βλέπουμε και όχι να ντρεπόμαστε για τη μιζέρια που μας παρουσιάζουν σήμερα. Ελάτε λοιπόν στο σπίτι σας, και αν σας αρέσει κάνετε like, και διαδώστε το και στους άλλους.
















 























 

πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: